|
Cwestiwn 2 - Yn eich barn chi, a yw Cynlluniau Strategol Cymraeg mewn
Addysg yn sicrhau’r newidiadau angenrheidiol mewn awdurdodau
lleol, neu a allant wneud hynny (er enghraifft, sicrhau eu bod yn
darparu ar gyfer unrhyw gynnydd yn y galw am addysg
Gymraeg)?
|
|
|
Mae'r CSGA yn mynd peth ffordd er mwyn sicrhau newidiadau o
ran darparu ar gyfer gynnydd yn y galw am addysg Gymraeg.
Mae'n tynnu sylw rhieni ac awdurdodau ato i ddechrau, ac yn
sgil hynny, wedi gorfodi rhai siroedd i weithredu arno. Serch
hynny, dydy'r broses gyfreithlon ddim yn hwyluso
cynnydd.
|
|
|
Os ydych o’r farn nad yw Cynlluniau Strategol Cymraeg mewn Addysg yn
sicrhau newidiadau, neu na allant wneud hynny, sut y gellir datrys
hyn?
|
|
|
Gwella ar y broses o symud ysgolion ar hyd y continwwm
iaith
|
|
|
Cwestiwn 3 - Beth yw eich barn ar y trefniadau ar gyfer pennu targedau;
monitro; adolygu; cyflwyno adroddiadau; cymeradwyo a chydymffurfio
â gofynion Cynlluniau Strategol Cymraeg mewn Addysg (a
rôl awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru yn y cyswllt
hwn)?
|
|
|
Mae'r trefniadau ar gyfer pennu targedau yn creu problemau
yn y siroedd hynny lle nad oes ysgolion yn darparu naill ai yn y
Gymraeg neu yn y Saesneg yn unig. Gallaf weld bod targedau,
ee, dilyniant yn enwedig, yn rhwyddach i dargedu mewn sefyllfaoedd
ble mae teuluoedd yn penderfynu bod y plant yn gychwyn ar daith
addysg Gymraeg yn dair ac yn para hyd at ddiwedd cyfnod ysgol.
Beth sydd yn gymhleth yw yn y siroedd hynny ble mae ganddynt
amrywiaeth o ddarpariaeth addysg ieithyddol.
Mae’r monitro’n sicrhau bod y
Cynlluniau’n gyfoes a phwrpasol ac yn annog ALl i gadw sylw
parhaus arnynt.
|
|
|
Cwestiwn 4 - Yn eich barn chi, a yw Cynlluniau Strategol Cymraeg mewn
Addysg yn amlygu rhyngweithio effeithiol rhwng strategaeth addysg
Gymraeg Llywodraeth Cymru a deddfwriaeth a pholisïau
perthnasol eraill*?
(*er enghraifft, polisi cludiant ysgolion; rhaglen Ysgolion yr
Unfed Ganrif ar Hugain; y datganiad polisi - Iaith fyw:iaith byw;
Dechrau’n Deg; polisi cynllunio)
|
|
|
Mae angen fwy
o gydlynu o ran polisiau. Mae'r polisi cludiant yn un amlwg
ble mae diffyg dealltwriaeth o anghenion y CSGA.
Bydde'n dda o beth i bob adran canu o'r un llyfr
emynau er mwyn sicrhau dilyniant ieithyddol llwyddianus.
Rhaid hefyd cofio goblygiadau hir dymor adroddiad
Donaldson.
|
|
|
Os ydych o'r farn bod problemau yn y maes
hwn, sut y gellir eu datrys?
|
|
|
Mae angen sicrhau amser i gyd gordio'n lleol ac yn
genedlaethol.
|
|
|
Cwestiwn 5 - Yn eich barn chi, a yw canlyniadau’r Cynlluniau
Strategol Cymraeg mewn Addysg yn sicrhau canlyniadau teg i bob
disgybl, gan gynnwys er enghraifft, disgyblion cynradd / uwchradd;
plant o gartrefi incwm isel?
|
|
|
Mae'r Cynlluniau Strategol Cymraeg mewn Addysg yn sicrhau
canlyniadau teg i bob disgybl. Serch hynny mae yna broblem o
ran sicrhau darpariaeth ieithyddol safonol i gynnal pob disgybl yn
enwedig yn y sector anghenion arbennig.
|
|
|
Os ydych o’r farn nad yw canlyniadau’r
Cynlluniau Strategol Cymraeg
mewn Addysg yn sicrhau canlyniadau teg, sut y gellir datrys
hyn?
|
|
|
Mae angen edrych ar ein system addysg. Mae'r Cyfnod
Sylfaen, os yn gweithredu'n dda, yn creu dysgwyr annibynnol
sydd yn cyd ymffurfio gyda phwysigrwydd ‘Physical
Literacy.’ Yna, yn syth yn yr adran Iau, ac hyd yn oed
ym mlwyddyn 2, mae'r ffordd o addysgu’n newid ac yn cael eu
ffurfioli er mwyn paratoi ein dysgwyr ifanc ar gyfer arholiadau
allanol. Wrth edrych yn wrthrychol, mae'n amlwg nad ydynt yn
hwyluso'r daith addysg wrth wrthdaro yn erbyn gofynion o gychwyn y
daith addysg hyd at Lefel Uwch.
Hefyd, mae angen strwythur penodol ar gyfer asesiadau er
mwyn sicrhau cysondeb ar draws Cymru.
|
|
|
Cwestiwn 6 - Os byddai'n rhaid ichi wneud un argymhelliad i Lywodraeth
Cymru o'r holl bwyntiau rydych wedi'u nodi, beth fyddai'r
argymhelliad hwnnw?
|
|
Hwyluso'r broses o symud ysgolion ar hyd y continwwm
iaith.
Mae'r broses o newid categori iaith ysgolion yn hir wyntog
a chymhleth ac yn cymryd nifer o oriau i dîm o swyddogion i'w
gweithredu. Un o argymhellion y Strategaeth wrth gwrs yw
symud ysgolion ar hyd y continwwm iaith, pam felly creu proses mor
anodd?
Hefyd mae angen cyfle i addysg i ymwreiddio ac felly hepgor
nifer o newidiadau cyson.
Yn yr hinsawdd o newidiadau di ri mae athrawon ar draws y
byd addysg yn colli hyder ac felly'n colli'r sgiliau creadigol
pwerus sydd angen i wella safonau.
Mae angen I Estyn cyd weithio'n agosach gydag awdurdodau
lleol a chonsortia er lles ein disgyblion, staff ac wrth gwrs i
sicrhau safonau uwch
|
|
Cwestiwn 7 - A
oes gennych unrhyw sylwadau neu faterion eraill yr hoffech eu codi
na soniwyd amdanynt yn y cwestiynau penodol?
|
|
Mae yna bocedi o arfer da iawn ar draws Cymru ble mae
safonau o’r Cyfnod Sylfaen -CA4 yn uchel. Serch hynny, dydy
hwn ddim yn ddigon cyson ar draws. Rhaid gweithio tuag at
ledu arfer dda ac edrych tu hwnt i Gymru o ran dwyieithrwydd.
Rhaid hybu manteision dwyieithrwydd ar lefel cenedlaethol a
chwalu'r 'myths' rhieni o beth mae addysg ddwyieithog yn
golygu.
Rhaid cael ein disgyblion i ymfalchïo yn yr iaith a
sicrhau bod yr iaith Gymraeg ddim yn aros fel iaith y dosbarth yn
unig.
|